Ο Αριστοτέλης με βάση την πολιτική
κατάσταση της εποχής του διαχωρίζει την θέση ανδρών και γυναικών ως
αντανάκλαση της κοινωνικής ζωής στην οικογενειακή ζωή, ξεκαθαρίζοντας
πως η πόλη δημιουργείται από τις οικογένειες:
Απομιμήσεις δε αυτών (πολιτευμάτων βασιλείας, αριστοκρατίας και τιμοκρατίας) και τρόπον τινά παραδείγματα μπορεί κανείς να βρει στις οικογένειες. Δηλαδή η μεν σχέση του πατρός προς τον υιό έχει τύπο βασιλείας ― διότι ο πατήρ φροντίζει για τα τέκνα. [...] Η δε σχέση του ανδρός και της γυναικός φαίνεται αριστοκρατική ― διότι συμφώνως με την αξία του εξουσιάζει ο άνδρας και σε ζητήματα σε όσα αρμόζουν στον άνδρα. Όσα όμως αρμόζουν στην γυναίκα τα αναθέτει σ' εκείνη. Όταν όμως όλα τα κυριαρχήσει ο άνδρας, τότε το πολίτευμα μεταβάλλεται σε ολιγαρχικό ― διότι τούτο το κάνει έξω από την αξία και όχι καθόσον είναι καλλίτερος. Κάποτε πάλι εξουσιάζουν γυναίκες κληρονομώντας την περιουσία. Και λοιπόν δεν απονέμονται οι εξουσίες συμφώνως με την αρετή, αλλά χάριν του πλούτου και της δυνάμεως, όπως στις ολιγαρχίες.
Ηθικά Νικομάχεια, κεφάλαιο ΙΒ'
Η συζυγική φιλία είναι φυσική ―
Μεταξύ δε ανδρός και γυναικός φαίνεται ότι η φιλία υπάρχει εκ φύσεως. Διότι ο άνθρωπος είναι μάλλον ζευγαρωτόν ζώον εκ φύσεως παρά πολιτικό, καθώς είναι προτιμότερη και αναγκαιότερη η οικογένεια από την πόλι, και καθόσον η τεκνοποιία είναι κοινή σε όλα τα ζώα. Και εις μεν τα άλλα ζώα μόνον έως εκεί φθάνει η επιμιξία. Οι άνθρωποι όμως δεν κάνουν συνοικέσια μόνον χάριν της τεκνοποιίας, αλλά και για την συμβίωση. Διότι εξ αρχής μοιράζονται οι εργασίες, και είναι άλλες του ανδρός και άλλες της γυναικός. Λοιπόν βοηθούν ο ένας τον άλλον, διότι θέτουν στο μέσον τα ιδιαίτερά τους. Γι' αυτό δε φαίνεται ότι σε αυτήν την φιλία υπάρχει και το χρήσιμο, καθώς και το ηδονικό, μπορεί δε να είναι φίλοι και από αρετή, εάν είναι καλοί. Διότι υπάρχει αρετή του καθενός από τους δύο, και μπορούν να ευχαριστούνται με τούτο. Φαίνεται δε ότι τα τέκνα είναι σύνδεσμος. Διά τούτο γρηγορότερα χωρίζονται οι άτεκνοι. Δηλαδή τα τέκνα είναι κοινό αγαθό για τους δύο, και το κοινόν τους συγκρατεί.
Ηθικά Νικομάχεια, κεφάλαιο ΙΔ'
''Ο άνθρωπος είναι ον κοινωνικό που δεν
συνδέεται τυχαία με ένα αρσενικό ή θηλυκό όπως τα άλλα ζώα, αλλά με
εκείνους που εκ φύσεως έχει συγγένεια και μάλιστα τέτοια που να διαρκεί
στο χρόνο''.
Ηθικά Ευδήμεια
''Αν και η σύζυγος είναι κατώτερη από τον σύζυγο, είναι όμως πιο στενά δεμένη μαζί του, και η σχέση τους μοιάζει με ισότητα, επειδή η ζωή τους προσεγγίζει την πολιτική κοινωνία, ώστε το δίκαιο ανάμεσα στη σύζυγο και τον σύζυγο μοιάζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο με το δίκαιο ανάμεσα στους πολίτες''.
Ηθικά Μεγάλα
Η φύση
έχει κάνει το ένα φύλο δυνατότερο και το άλλο ασθενέστερο, έτσι ώστε ο
άνδρας με την ανδρεία του να μπορεί να αποκρούει τους εχθρούς και η
γυναίκα εξαιτίας του φόβου της να είναι πιο προσεκτική. Ο άνδρας πρέπει να κερδίζει και η γυναίκα να φυλάει στο σπίτι όσα κερδίζει ο άνδρας. Στην τεκνοποίηση συμμετέχουν και οι δυο όμως έχουν διαφορετική αποστολή. Η
γυναίκα φροντίζει να θρέψει τα παιδιά κι ο άνδρας να τα εκπαιδεύσει. Ο
άνδρας απαγορεύεται να αδικήσει την γυναίκα πηγαίνοντας με άλλες
γυναίκες γιατί έτσι και ο ίδιος δεν κινδυνεύει από αυτήν.
Οικονομικός
Ενώ κατακρίνει την θέση της γυναικός στα βάρβαρα έθνη:
''Στους βαρβάρους όμως η γυναίκα και ο δούλος ανήκουν στην ίδια τάξη κι αυτό επειδή δεν έχουν εκ φύσεως άρχοντες, αλλά η κοινωνία τους προέρχεται από την ένωση δούλου με δούλη. Γι' αυτό οι ποιητές λένε πως «είναι φυσικό οι Έλληνες να κυβερνούν τους βαρβάρους», αφού εκ φύσεως είναι το ίδιο πράγμα βάρβαρος και δούλος. Από τις δυο λοιπόν τούτες ενώσεις δημιουργήθηκε η πρώτη οικογένεια και σωστά ο Ησίοδος είπε στο ποίημα του (πρώτο και κύριο η οικία, μετά η γυναίκα και μετά το βόδι με το άροτρο». Στους φτωχούς το βόδι έχει τη θέση του δούλου''.
Αριστοτέλους, Πολιτικά Α'
''Είπαμε ότι τρεις είναι οι εξουσίες του αρχηγού της οικογένειας- η εξουσία του αφέντη πάνω στους δούλους, για την οποία μιλήσαμε προηγουμένως, η πατρική και η συζυγική (η εξουσία πάνω στα παιδιά και τη γυναίκα ασκείται βέβαια ως εξουσία πάνω σε ανθρώπους ελεύθερους, οχι όμως με τον ίδιο τρόπο, στη γυναίκα ασκείται πολιτικά, στα παιδιά βασιλικά. Το αρσενικό είναι από τη φύση του πιο εξουσιαστικό από το θηλυκό, παρόλο που μπορεί να υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως και ο μεγαλύτερος και πλήρως αναπτυγμένος εξουσιάζει τον νεότερο και ελλιπώς αναπτυγμένο)''.
Αριστοτέλους, Πολιτικά Α'
''Αν μας ενδιαφέρει να είναι σπουδαία η πόλη, πρέπει και τα παιδιά να είναι σπουδαία και οι γυναίκες σπουδαίες. Κι αυτό πρέπει να μας ενδιαφέρει, αφού οι γυναίκες είναι ο μισός αριθμός των ελεύθερων, ενώ από τα παιδιά προέρχονται οι πολίτες''.
Αριστοτέλους, Πολιτικά Α'
